Kostuumdrama
Mixed media installatie 2023 Foto's Ben Nienhuis‘De cultuur van het geven is ons lange tijd voorgehouden als iets heiligs. Van religieuze teksten tot dubieuze feestdagenmarketing – we worden er onbewust van overtuigd dat geven de meest nobele daad is. Het werk KOSTUUUMDRAMA maakt deel uit van een doorlopend project van Jan van Esch dat zich bezighoudt met subliminale psychologische motieven en het machtsspel tussen gever en ontvanger. Specifiek onderzoekt hij door middel van performances, installaties en tekeningen hoe de westerse wereld omgaat met gebruikte kleding.
Er zijn veel manieren om macht op te eisen, om macht te versterken. Stel je een spelletje touwtrekken voor, waarbij beide partijen hevig om de macht trekken – de partij die onverwacht het touw loslaat laat de tegenstander vallen. Ze gaven hen de overwinning, maar welke overwinning is echt overwinnen als hij wordt weggegeven, wanneer de ander inferieur achterblijft, liggend op de grond met een touw dat met niets verbonden is? Dit is misschien vergelijkbaar met de dynamiek van de afgedankte kleding. Jan vraagt of dit “geschenk” echt een geschenk is?
Als alternatieve kijk op het KOSTUUMDRAMA Mitumba kan de hoop gekreukte, verwrongen kleren ook gezien worden als het “Kapitalistische Monster” – dat zich voedt met de cultuur van overmaat. Een cultuur van overdaad gebracht aan een mensen die in alles behalve dat leeft. Jan brengt op subversieve wijze een ander gesprek op gang – hoeveel keuze hebben de ontvangers wanneer ze te maken hebben met een geschenk waar ze niet om gevraagd hebben, maar gedwongen worden te accepteren? Het Westen blijft een “voorbeeldig” sociaal model – hoewel afstandelijk en anderszins ongeïnteresseerd over waar al hun geven naartoe gaat.
(vertaling tekst curator Valery A. Amani)